Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders (KAÇD): Başlangıç Rehberi
Share on | Paylaş
LinkedIn Twitter
Günümüzde birçok türde içeriğe internet aracılığıyla erişmek artık oldukça kolay. Örneğin, Spotify veya Apple Music gibi platformlarla sesli içeriklere, Netflix ve Amazon Prime gibi platformlarla da görüntülü içeriklere düşük ücretlerle, anında ve cep telefonumuzdan bile erişebiliyoruz. Ancak ne yazık ki yazılı içeriklere ve eğitim materyallerine ulaşmak hala çok zor ve masraflı. Bu problemi tam anlamıyla çözecek platformlar bir türlü tam anlamıyla geliştirilemedi. Hal böyleyken, karşımıza çıkan “Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders (KAÇD)” kavramı çok güçlü bir vaatte bulunuyor:
Erişilmesi zor olan eğitim içeriklerini, görüntülü, sesli ve yazılı materyaller aracılığıyla, katılımcıların etkileşimde bulunabildiği çevrimiçi platformlar üzerinden ücretsiz bir şekilde kitlelere ulaştırmak.
Çevremdeki birçok insanın KAÇD’ın varlığından haberdar olduğunu ancak buradaki potansiyeli henüz fark edemediğinden başlamak için yeterli iç motivasyonu sağlayamadığını gözlemliyorum. Hatta sosyal medya mecralarında bu dersleri tamamlayanların sertifikalarına maruz kalmaktan yorulan ve bu paylaşımlarla bıyık altından dalga geçenleri de biliyorum.
KAÇD bu kadar popülerleşmişken, ben de bu konuyla ile ilgili bilgi, tecrübe ve görüşlerimin bir kenarda durması ve belki birilerine faydası olması için bu mini yazı dizisini hazırlamaya karar verdim. 2019 yılı sonlarında KAÇD’lara ilgi duymaya başladım. Kariyer hedeflerim doğrultusunda yirmiye yakın KAÇD tamamladım. Bunlarla edindiğim yetenekleri alt yapımla harmanlayarak iki sene içerisinde köklü değişiklikler elde ettim. Örneğin, edindiğim veri analitiği bilgilerini UpWork üzerinden freelancer olarak yaptığım uluslararası projelerde kullandım. Bu web sayfasını öğrendiğim web tasarım bilgileriyle hazırlayıp, yine edindiğim git, unix gibi bilgiler sayesinde GitHub üzerinde barındırdım. Biraz iç motivasyon, biraz günlük rutindeki boşa geçen zamanları azaltmak ve biraz da doğru bir gelecek planlamasıyla KAÇD’dan maksimum verimin alınabileceğine inanıyorum.
Bu arada ben KAÇD’ın temel değil tamamlayıcı bir eğitim modeli olduğunu düşünüyorum. Yani vadettiği gibi eğitimde fırsat eşitliği yaratıyor mu tam emin değilim. Bu konudaki tartışmalar da zaten devam ediyor. Örneğin, Hollands ve Tirthali (2014) Columbia Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde yaptıkları araştırmada KAÇD’dan faydalananların zaten halihazırda iyi bir eğitim geçmişine sahip oldukları, bu nedenle KAÇD’ın eğitime erişmekte güçlük yaşayanlarla yaşamayanlar arasındaki uçurumu daha da derinleştirdiği sonucuna varmışlar. Bu yazı dizisinde bu tür tartışmaları kenara bırakıp, KAÇD’ın olumlu yönlerine odaklanacak ve nereden başlayacaklarını bilmeyenler için bir giriş rehberi sunuyorum.
Bu yazı dizisi üç yazıdan oluşacak:
1. KAÇD Başlangıç Rehberi: Bu yazıda temel olarak KAÇD’ın özelliklerinden ve popüler platformlardaki derslere nasıl ücretsiz erişebileceğinizden bahsediyorum. Sertifika severleri de unutmayarak popüler platformlardan nasıl ücretsiz sertifika alabileceğinize dair bazı ipuçları ve taktikler veriyorum.
2. KAÇD ile Veri Bilimine Giriş: Bu yazıda belirli bir alt yapısı olan, veri bilimi alanına ilgi duyan ancak nereden başlayacağını bilemeyenler için bir başlangıç rehberi sunacağım. Katılmanızı önerdiğim KAÇD’lardan içerikleri ile bahsedecek, dersleri almanızı önerdiğim sıralamayı ve platformları anlatacağım.
3. KAÇD ile Web Tasarımı ve Programlamaya Giriş: İkinci yazıya benzer bir akış ile web tasarımı ve programlamaya ilgi duyanlar için bir başlangıç rehberi sunacağım.
- İngilizce video izleyemeyen (videoların İngilizce olarak altyazıları da oluyor) ve metin okuyamayanların en azından benim önereceğim KAÇD’lardan verim almaları ne yazık ki mümkün değil.
- Serinin ikinci ve üçüncü yazılarından uygun altyapıya sahip olanlar maksimum faydayı sağlayabilir. Uygun altyapınız olup olmadığını en iyi siz bilebilirsiniz ancak temel olarak geçmişinizde analitik yöntemlere ve düşünmeye yer verilen bir eğitim tedrisatından geçmiş olmanız yeterli.
KAÇD - Başlangıç Rehberi
Serinin ilk yazısı olan bu yazıda, “Kitlesel Çevrimiçi Açık Ders” kavramının geçmişinden, popüler platformlarından, bu platformlardan nasıl faydalanabileceğinizden ve ücretsiz sertifika alabilmek için neler yapabileceğinizden bahsedeceğim.
1. KAÇD’ın Temel Özellikleri
Çevremdekilere KAÇD’dan bahsederken genelde KAÇD’in sıradan çevrimiçi derslerden farklı olduğunu vurgulamaya özen gösteriyorum. Burada da KAÇD’ın sadece bir çevrimiçi ders olmadığını baştan söyleyeyim. Kavrama kelime kelime bakarsak, ilk olarak elimizde kitlesel kelimesi var. “Kitlesel”, sıfat yapan -sal (-sel) ekini alarak “kitle’den” türüyor.
“Kitle” ise TDK’da bir yerde toplanmış, bir araya gelmiş insan topluluğu” ve “belirli işleviyle özellik gösteren büyük insan kalabalığı” olarak tanımlanmış. Klasik çevrimiçi derslerden temel fark da işte tam bu noktada başlıyor.
Bir KAÇD, eğitimi veren bilim insanın, ders asistanlarının ve dersi alan insan topluluğun, aralarında iletişim ve etkileşimi ile gerçekleştiriliyor. Videolar, kitaplar, slaytlar, ders notları, ödevler, projeler gibi araçlarla ders içeriği zengin bir şekilde sunuluyor. Sınıf arkadaşlarınız ve ders sorumluları ile etkileşimde bulunabileceğiniz ve merak ettiklerinizi tartışabileceğiniz forumlar bulunuyor. Sınıf arkadaşlarınızın ödevlerini değerlendiriyor, onlarla problemleriniz hakkında fikir alışverişi yapabiliyor veya ders asistanlarından destek alabiliyorsunuz.
KAÇD’ın ikinci kelimesi ise açık.
KAÇD’ın açık olma özelliği kabaca tüm ders materyallerinin, etkileşimlerin ve diğer aktivitelerinin ücretsiz bir şekilde katılımcılara açık olması anlamına geliyor.
Bu konuda KAÇD’ın ne kadar “açık” olduğu tabi tartışılabilir. Mevcut platformlarda derslerin tüm materyal ve imkanlarına ücretsiz erişilebiliyor, burası doğru. Ancak bana göre “açık” dendiği zaman bu materyaller üzerinde hak probleminin de olmaması gerekiyor. Oysa platformlar bu konuda hala çok açık değiller. Örneğin, Coursera, platformdaki ders içeriklerinin haklarının tek sahibi olduğunu söylüyor. Bu tartışmaları da bu yazıda bir kenara bırakıp, kısaca ders içeriklerine ücretsiz erişebildiğimizi ancak içerikleri ders dışında kullanma konusunun tartışmalı olduğunu vurgulayalım.
KAÇD’ın son iki kelimesi, çevrimiçi ders, zaten pandemiyle birlikte de iyice aşina olduğumuz bir kavram.
Sonuç olarak KAÇD’ı, görüntülü, sesli ve yazılı türdeki zengin içeriklere sahip, çok sayıda katılımcı ve eğitmenler arasındaki etkileşimlerle gerçekleştirilen ve internet aracılığıyla ücretsiz olarak erişilebilen çevrimiçi ders olarak tanımlayabiliriz.
2. KAÇD’ın Tarihçesi ve Popüler Platformlar
KAÇD felsefesinin ortaya çıkışı daha eskilere gitse de bir terim olarak ilk kez 2008 yılında Kanada’da, Stephen Downes, George Siemens ve Dave Cormier tarafından geliştirilen “Connectivism and Connectivity Knowledge” başlıklı bir dersi tanımlamak için kullanılıyor. Bu hocalarımızın temel amacı, derse farklı yetkinliklere sahip çok sayıda katılımcının çevrimiçi araçlar sayesinde katılabilmesini sağlamak ve katılımcılar aralarındaki etkileşimlerden faydalanarak daha zengin bir öğrenme ortamı yaratmak. Bu derse 25 öğrenci yüz yüze katılırken, tam 2300 öğrenci dünyanın çeşitli yerlerinden çevrimiçi katılıyor.
KAÇD ile ilgili farkındalığın artması Standford Üniversitesi hocalarının buradaki potansiyeli fark etmeleri ve bu işin üstüne gitmesiyle başlıyor. İlk olarak 2011 yılında üç tane ücretsiz ders açılıyor, sonrasında ise Andrew Ng and Daphne Koller hocalarımız tarafından bugünün en popüler KAÇD platformlarından olan Coursera Coursera kuruluyor. Yine benzer zamanlarda, 2012 yılında, Udacity kuruluyor. Sonrasında ise MIT Üniversitesi MITx platformunu kuruyor. Kısa bir süre sonrada Harvard Üniversitesi ile ortaklık yapmaya karar verip platformun ismini edX olarak değişiyorlar.
Yeri gelmişken, Andrew Ng hocamızın Coursera’daki ilk derslerden biri olan “Machine Learning (Makine Öğrenmesi)” dersi şu ana kadar 4,7 milyondan fazla öğrencinin katılımıyla bir efsane olmuş durumda. Bu alanla ilgileniyor ancak nereden başlayacağınız bilmiyorsanız, dünyanın en iyi ML hocalarından birinin KAÇD’ı ile başlayabilirsiniz.
Günümüzün en popüler ve başarılı KAÇD platformlarının Coursera ve edX olduğunu düşünüyorum. O yüzden sizleri bu iki platforma yönlendireceğim. Evet biliyorum, Udemy ve Khan Academy gibi çok başarılı platformlar var. Ben bu platformları tam bir KAÇD platformu olarak görmüyorum çünkü bunlar üniversite sistemi dışında kurulmuş, daha çok bireysel eğitimlerle ilerleyen platformlar. Bunları e-öğrenme platformu olarak değerlendiriyorum. KAÇD platformlarının sunduğu ders hocalarıyla, ders asistanlarıyla ve dersi alan diğer öğrencilerle yaratılan etkileşim ortamının buralarda yeterince mevcut olmadığını düşünüyorum.
3. Coursera ve edX’deki Derslere Nasıl Ücretsiz Katılırım?
Gözlemlediğim KAÇD yanılgılardan biri Coursera ve edX’deki derslerin ücretli olduğunun düşünülmesi. Maalesef bu platformlar temel misyonlarından biraz uzaklaşmaya başladıkları için ders tanıtımlarında ücretleri ön planlara çıkarıyorlar.
Altını çizmek isterim, bu iki platformda da derslere ücretsiz katılabilir, ders içeriklerinin tamamına yakınına ücretsiz erişebilirsiniz. Ücretli olan ise üniversiteler veya itibarlı şirketler gibi ders sağlayıcılarının dersi bitirdiğinize dair verdikleri sertifikalar. Yani ücreti ödediğinizde aslında eğitimi değil eğitimi tamamladığınızı gösteren sertifikayı satın alıyorsunuz.
Eğer KAÇD’ları kişisel gelişiminiz için alıyorsanız ve sertifika çok umurunuzda değilse endişeleneceğiniz bir şey yok. Açıkçası Linkedin’de bir sertifika paylaşma çılgınlığı olduğunu görmüşsünüzdür. Bu sertifikaların geçerliliği ve nerede nasıl işe yaradığıyla ilgili pek bir bilgim yok. Ancak bu sertifikaların, sertifikayı veren kurum tarafından bile tam anlamıyla geçerli sayılmadığına dair bir şeyler okumuştum. Eğer dersi tamamlamışken sertifika almak da fena olmaz, dursun bir kenarda diyorsanız, bir sonraki bölümde bunu ücretsiz yapmanın yöntemlerinden de bahsedeceğim. Ancak öncesinde Coursera ve edX platformlarında bir KAÇD’a ücretsiz katılmak için ne yapılması gerektiğine değinelim.
3.1 Coursera
Coursera - www.coursera.org platformuna gittiğinizi, üye olduğunuzu ve giriş yaptıktan sonra Google’ın “Foundations: Data, Data, Everywhere” dersini almaya karar verdiğinizi varsayalım. Derse kayıt esnasında bizi ilk olarak Şekil 1’deki sayfa karşılayacak.
“Enfoll for Free” (Ücretsiz kaydolun)’u tıkladığımızda karşımıza Şekil 2’deki beyaz pencere açılacak. Burada Coursera’nın görmeyelim diye özen gösterdiği sol alttaki “Audit the Course” seçeneğini seçeceğiz.
Başardık, derse kaydolduk ve tüm ders materyallerine ve etkinliklerine artık erişimimiz var. Coursera “Audit” seçeneğini şöyle tanımlıyor:
Bir kursa “Audit” ettiğinizde, kurs malzemelerinin çoğunu ücretsiz olarak görebileceksiniz, ancak belirli ödevleri gönderemeyecek veya çalışmanız için not alamayacaksınız. Kurs Sertifikası almayacaksınız, ancak kurs sırasında veya sonrasında istediğiniz zaman bir sertifika için ödeme yapabilirsiniz.
Buradaki gözlemim dersi veren kurum bir üniversiteyse genelde ücretsiz seçenekte de ödevlere erişebiliyor hatta ödevlerinizi değerlendirtebiliyorsunuz. Ancak bazı özel şirketlerin verdiği derslerde ödevlere erişemediğim, bazen de ödevlere erişsem bile değerlendirmesini göremediğim oldu. Değerlendirilmediği derslerde de ödev sorularınızdan doğru anahtar kelimeleri google arama çubuğuna yazarsanız cevaplar karşınıza çıkacaktır. Birçok forumda bu ödevler ve çözümleri paylaşılmış. Ne kadar etik bilemiyorum ama açık ders iddiasıyla kapalı ödev uygulaması yaptıkları için de sanırım gönlümüzü ferah tutabiliriz. :nerd_face:
3.2 edx
edX - www.edx.org platformuna gittiğimizi, platforma üye olduğumuzu ve giriş yaptıktan sonra IBM’in “R Programming Basics for Data Science” dersini almaya karar verdiğimizi varsayalım. Derse kayıt esnasında bizi ilk olarak Şekil 3’deki sayfa karşılayacak.
Burada “Enroll” seçeneğini tıkladığımızda Şekil 4’deki pencere ile karşılaşacağız. Sağ altta “Audit This Course” yani sertifikasız seçeneğeni seçiyoruz.
Böylelikle derse kaydolmuş ve ders içeriklerine erişmiş olduk. edx ücretsiz olarak derse katıldığımız “Audit” seçeneği ile ücretin ödediği seçenek “Verified” arasındaki farkı Şekil 5’deki karşılaştırmayla özetlemiş.
Görüleceği üzere sadece ilk iki özellik, yani “Sertifika” ve “Ödevlerin Değerlendirilmesi ve Sınavlar” özelliklerinden mahrumuz. Her ne kadar ödevler değerlendirilmiyor dese de birçok derste ödevleriniz de değerlendiriliyor. Değerlendirilmediği derslerde de ödev sorularınızdan doğru anahtar kelimeleri google arama çubuğuna kopyalayarak cevaplara ulaşabiliyoruz. Bir kez daha açık ders iddiasıyla kapalı ödev uygulaması yaptıkları için de gönlümüzü ferah tutabiliriz diyorum.
Burada dikkatimizi çekmesi gereken bir not “Expires after the estimated course length has passed”, yani “Tahmini bir süre geçtikten sonra erişimin sona ermesi.” Zaman zaman unuttuğum noktalar için tamamladığım derslerin materyallerine bakıyorum. “Verified” yani ücretli seçenekle aldığım dersler tahmini süresi sona erdiğinde arşivleniyor. Bu arşivden tüm materyallere erişim mümkün. Ancak “Audit” ettiğim bazı derslerde yaklaşık yedi sekiz ay sonra tekrar bakmak istediğimde arşivlenmediğini ve ders materyaline erişemediğimi gördüm. Hani KAÇD’ın özelliği “Açık” olmasıydı? Burada şöyle bir çözüm bulunabilir. Dersin ileri tarihli bir açılışına tekrar kaydolup ders materyallerine erişmek mümkün. Ancak önceki dersteki etkileşimlerinize ait veriler (ödevler vb.) kayboluyor.
4. Coursera ve edX’deki Derslerden Nasıl Ücretsiz Sertifika Alabilirim?
Sertifika sizler için olmazsa olmaz ise ücretsiz sertifika almak için de birkaç ipucu vereyim.
4.1 ODTÜ mensubu olmak
Öncelikle Orta Doğu Teknik Üniversitesi mensubuysanız oldukça şanslısınız çünkü ODTÜ 2 yıldır edx ile anlaşma yapıyor ve 150’ye yakın çok iyi dersten ücretsiz sertifika alabiliyorsunuz. Ben ODTÜ’de doktora öğrencisi olduğum sürede bu imkândan faydalanarak KAÇD’lara katıldım ve sertifika aldım.
Bunun için yapmanız gereke şuradaki basit talimatları uygulamak: ODTÜ edx derslerine erisim
4.2 Finansal yardım başvurusu
Bu seçenek biraz daha zahmet gerektiriyor ancak zor değil. Her iki platform da finansal yardım için başvuru seçeneği sunuyor.
Coursera başvurunuza onay verdiğinde ders sertifikasını size tamamen ücretsiz veriyor. edX ise %90 gibi ciddi bir indirim yapıyor.
Coursera üzerinden nasıl yapacağınızı anlatayım. edX’de de benzer işlemler geçerli.
Bir kez daha Google’ın “Foundations: Data, Data, Everywhere” dersini almaya karar verdiğimizi varsayalım. Dersin kayıt ekranında, kayıt işlemlerine başlamadan, aşağıdaki Şekil 6’da gösterilen “Financial Aid Available” yani “Finansal Yardım Mümkün” seçeneğini tıklıyoruz. Sonra da “Continue Application” ile başvuruya başlıyoruz.
Karşımıza gelen formda bize dersi tamamlayacağımıza dair bir söz verdirdikten sonra eğitim geçmişimiz, çalışma durumumuz, yıllık gelirimiz ve ne kadar ödeyebileceğimizle ilgili bilgiler soruyor. İki soruya cevap vermemiz gerekiyor: Neden finansal yardıma başvuruyorsun, bu ders kariyer hedeflerine nasıl yardımcı olacak. Bu sorular için cevapları örnek olarak aşağıya bırakıyorum. Sizler benzer yapıda kendinize göre cevaplar yazabilirsiniz. Değerlendirme 15 gün sürüyor. Bu konuda bir sayı sınırı yok. Google’da arama yaparsanız bu yöntemle çok sayıda dersten sertifika alanları görebilirsiniz.
Ben aşağıya size örnek olabilecek bir taslak başvuru örneği koyuyorum. Siz kendinize göre değiştirip kullanabilirsiniz. Bu arada mektubu yazdığımda bir dolar 8.5 TL ediyormuş ve ben döviz kuru Türkiye’de berbat diye yazmışım. Şimdi 8.5 olacak deseler koşa koşa tamam deriz sanırım. :sob:
Annual Income:
5000$
How much can you afford to pay?
10$ per course
Why are you applying for Financial Aid?
I am a Ph.D. candidate in the field of industrial engineering in Turkey. I have been working in the field of data science. Recently, I started to be interested in exploring the ways of efficiently teaching programming languages used in data science to young candidates. I started with Python and enrolled in the first courses of the “Programming for Everybody” and “Web Application for Everybody” specializations thought by Dr. Charles Severance. I loved them. They are very helpful. I then wanted to learn more about developing web applications. I completed the “Building Web Applications in PHP” and “Introduction to Structured Query Language (SQL)” courses given by the same instructor. I am grateful that you provide such great courses and gave us to chance of developing our skills. I have learned a lot and now I would like to continue with the next course of the same specialization, which is “Building Database Applications in PHP”. I believe that this course will let me combine my learning from the first two courses and learn more. Unfortunately, I am not able to afford the monthly rate of $48. I am a student, my income is low, and the currency in Turkey is terrible (1 $US = 8.5 TR lira).
How will taking this course help you achieve your career goals?
I have started to be interested in exploring the ways of efficiently teaching programming languages used in data science to young candidates. Coursera showed me that how much fun it could be in working hard on something that one is truly passionate about. In soon, I will be completing my PhD. I would like to continue my career in university as a professor. I would like to combine my educational background that is mostly on mathematical optimization with the computer programming, and transfer my knowledge to my future students. I believe that the courses I have been taking at Coursera for a while will let me to develop my skills so that I can be helpful for young students. I believe that the environs of this and other courses in Coursera will not only help me achieve my personal goals but also provide an opportunity to develop a multifaceted academic career, to help me fathom all avenues of my talent, such that I am able to contribute my share to new students, science and humanity in full.
5. Kapanış
Yazımın başında KAÇD’ın çok güçlü vaatlerde bulunduğunu ve belki de demokrasinin en ileri safhalarından biri olduğunu söylemiştim. Her ne kadar bazı çalışmalar KAÇD’ın vadettiği gibi eğitimde bir fırsat eşitliği yaratmadığını hatta eşitsizliği artırdığını söylese de KAÇD hala çok güçlü bir imkân olarak karşımızda duruyor. Ben KAÇD’ın temel değil tamamlayıcı bir eğitim modeli olduğuna, derslerden maksimum verimi sağlamak için belirli bir altyapımızın olması gerektiğine inanıyorum.
KAÇD’dan oldukça verim elde etmiş biri olarak, bu konuyla ilgili bilgi, tecrübe ve görüşlerimi hem birilerine faydası olabileceğini umarak hem de bir kenarda derli toplu durmasını istediğim için yazıya döktüm. Bu yazıda KAÇD’ın tanımı, tarihçesi, popüler platformlar, ücret ödemeden derslere katılmanın ve sertifika almanın yöntemleri gibi konulara değindim. KAÇD hakkında az çok firik sahibi olanlar ancak nereden başlayacaklarını bilmeyenler için bir giriş rehberi sunmak istedim.
Yazıyla ilgili yorumlarınızı aşağıya bırakabilir, bana e-mail gönderebilir, eğer içeriği faydalı bulduysanız sosyal medya hesaplarında paylaşabilirsiniz. Umarım çok kısa süre içerisinde serinin “KAÇD ile Veri Bilimine Giriş Rehberi” ve “KAÇD ile Web Tasarımı ve Programlamaya Giriş Rehberi” isimli yazıları da paylaşabilirim.
Herkese sağlık, şans ve bol KAÇD’lı günler dilerim!
Leave a comment